Hulp slachtoffer van familiaal geweld of seksueel misbruik/verkrachting

Wat

Wat is huiselijk geweld?

Als geweld wordt gepleegd door een familielid of iemand uit de huiselijke kring spreken we van huiselijk geweld. Het kan gaan om:

  • fysiek geweld, zoals slaan, stompen en schoppen, vastbinden, afranselen, aan de haren trekken, verwonden met scherpe voorwerpen;
  • seksueel geweld: zoals aanranding en verkrachting, het dwingen tot ongewenste seksuele handelingen (ook met derden) en het gedwongen bekijken van pornobeelden;
  • psychisch geweld, zoals bedreigen, stalken, beledigen, intimideren, treiteren, verwaarlozen en vals beschuldigen.

Huiselijk geweld komt voor in alle lagen van de bevolking en leidt tot ernstige lichamelijke en psychische klachten. Geschat wordt dat meer dan 40% van de Nederlandse bevolking ooit in zijn of haar leven te maken heeft gehad met huiselijk geweld. In 80% van de gevallen zijn mannen de geweldplegers. Huiselijk geweld is strafbaar.

Kenmerken van huiselijk geweld
 
Kenmerkend aan huiselijk geweld is dat er altijd sprake is van een ongelijke machtsverhouding tussen dader en slachtoffer. Daders zoeken altijd de meest kwetsbare personen op. Bij partnergeweld gaat het niet alleen om fysieke kwetsbaarheid maar ook om emotionele kwetsbaarheid van het slachtoffer en de afhankelijke positie ten opzichte van de dader.

Huiselijk geweld of partnergeweld bouwt zich meestal heel geleidelijk op. Het kan beginnen met jaloezie, kleine vernederingen en bedreigingen, de gangen van de ander controleren, contacten met anderen verbieden en uiteindelijk die eerste klap. Het geweld neemt sluipenderwijs steeds ernstigere vormen aan. Slachtoffers raken meer en meer geïsoleerd van hun sociale omgeving en worden steeds afhankelijker van de dader.

Kindermishandeling

Kindermishandeling lijkt een vertrouwd begrip. Men stelt zich een gestoorde of onverantwoordelijke ouder voor die zijn hulpeloos kind te lijf gaat en zwaar toetakelt. Maar de werkelijkheid is meestal veel gecompliceerder. Hulpverleners weten vandaag dat kindermishandeling een schreeuw om hulp is van gezinnen in zware moeilijkheden. Er kunnen diverse vormen van kindermishandeling voorkomen.

-Actieve lichamelijke mishandeling betekent het kind op een gewelddadige wijze wordt behandeld. Uiterlijke letsels die hiervan het gevolg zijn kunnen min of meer gemakkelijk opgespoord worden. Belangrijk hierbij is het opmerken van ongewone kwetsuren(brandwonden van sigaretten of strijkijzers, wurgsporen, ...), kwetsuren die niet te motiveren zijn (een kind van 1 jaar kan nog niet van zijn fietsje vallen), steeds opnieuw kwetsuren bij eenzelfde kind, enz.

-Passieve lichamelijke mishandeling houdt in dat het kind ontbering kent en dat niet voldaan wordt aan essentiële basisbehoeften zoals voeding, kleding, hygiëne en medische verzorging. Dit wordt ook lichamelijke verwaarlozing genoemd.

-Emotionele mishandeling is moeilijker te herkennen omdat er geen onmiddellijke uiterlijke tekenen op wijzen. De emotionele traumata worden in eerste instantie niet altijd opgemerkt de kinderen worden onzeker en kennen faalangst, ze vertrouwen niemand en groeien op tot volwassenen met een laag zelfbeeld, ze worden depressief en krijgen zelfmoordneigingen.

-Seksuele mishandeling is een zeer specifieke vorm van mishandeling met een aantal kenmerken , die men meestal groepeert onder de term 'aanpassingssyndroom'. Het belangrijkste kenmerk is het GEHEIM. Het kind , dat niet rijp is voor een seksuele relatie wordt door de volwassen verzorger(s) zowel lichamelijk als emotioneel bedreigd, als het niet zwijgt. Daarbij wordt sterk ingespeeld op de angsten van het kind :"Ons gezin gaat kapot als je het vertelt", "Je moeder zal je haten", "Ik neem je zusje als je meniet laat doen","Je wilt papa toch niet in de gevangenis ?" "Je zult naar een instelling gaan als je het vertelt aan mama." Enerzijds is het geheim een voortdurende bron van angst, anderzijds houdt het dus ook een belofte van veiligheid in. Dit samen met het taboe dat nog steeds rust op seksueel misbruik van kinderen, verklaart waarom het kind slechts zeer moeilijk het geheim zal prijsgeven. Een ander facet van deze geheime relatie is de hulpeloosheid van het kind. De volwassen aanrander maakt misbruik van de ondergeschiktheid en de onmondigheid van een kind in een machtsrelatie. Het betekent het verraad van één van de meest essentiële vertrouwensrelaties, namelijk deze met haar/zijn ouders.

Het kind kan zich niet verdedigen. Het feit dat de misbruiker een ogenschijnlijk liefdevolle, vertrouwde figuur is, vergroot het onevenwicht in de relatie en benadrukt de hulpeloosheid van het kind. Zonder een consistente therapeutische bevestiging van onschuld, zal het slachtoffer meer en meer vervuld worden van zelfveroordeling en zelfhaat omdat het op de één of andere manier heeft meegewerkt bij de seksuele aanrandingen. De enige reactie die het kind kan aannemen is om te leren leven met de situatie en op die manier te overleven. Men ziet bij deze kinderen ook vaak zelfvernietigend gedrag, zichzelf verwonden, zelfmoordneigingen, ongecontroleerd uitdagend seksueel gedrag naar leeftijdsgenoten of ouderen (vb. zeer uitdagend kleden) of wegloopgedrag. Seksueel misbruik wordt slechts zeer zelden ontdekt. Als het kind, vaak op latere leeftijd, misschien zelfs pas als het misbruik gestopt is, dan toch spreekt is de kans groot dat er geen geloof aan zijn/haar verhaal gehecht wordt.

Als een kind ertoe komt iemand in vertrouwen te nemen en men gelooft hem/haar niet, dan wordt haar/zijn vertrouwen nogmaals geschokt. Een kind dat zijn of haar verhaal van (seksuele) mishandeling vertelt, moet in de eerste plaats ernstig genomen worden en gesteund worden.

Een groot aantal mishandelde kinderen houden er onherstelbare letsels aan over. Vaak zijn het zeer gesloten, trieste kinderen. Leer  en taalmoeilijkheden en gedragsstoornissen komen voor naast typische kinderpsychiatrische ziektebeelden (achtervolgingswaan, extreem moeilijk gedrag, ongebreideld seksueel gedrag op te jonge leeftijd, geen vertrouwen meer hebben in iemand).

Seksueel geweld

Verkrachting is het ongewenst seksueel binnendringen van het lichaam door een ander. De precieze juridische definitie van de term verschilt per land. Bij dit seksueel binnendringen (seksuele penetratie) gaat het niet alleen om het gedwongen ondergaan van een geslachtsgemeenschap. Een verkrachting kan ook het ongewenst binnendringen zijn in anus of mond. De penetratie hoeft niet per se met de penis te worden uitgevoerd: binnendringen met vingers of voorwerpen kan verkrachting opleveren. Volgens de Hoge Raad valt tongzoenen niet onder verkrachting.
Zowel mannen als vrouwen kunnen het slachtoffer zijn van een verkrachting. Ook tussen huwelijkspartners kan sprake zijn van verkrachting, aangezien partnerschap geen automatische toestemming tot seksuele handelingen met zich meebrengt.

Omdat de penetratie ongewenst is komt er dus altijd dwang aan te pas. De dwang vindt meestal plaats door geweld, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Ook dreiging met geweld is dwang, bijvoorbeeld wanneer iemand een revolver of mes op zijn slachtoffer richt. De seksuele handelingen vinden dan weliswaar zonder gewelddadige dwang, maar desalniettemin tegen de wil van de ander dus onder dwang plaats. Ook bedreiging of chantage zijn vormen van dwang, bijvoorbeeld wanneer de dader zijn slachtoffer dreigt een opgenomen cybersexfilmpje online te plaatsen wanneer hij of zij niet bij hem langskomt voor een afspraakje met seks. Het is zelfs niet nodig dat de seksuele penetratie door de dader zelf geschiedt. Wanneer hij bijvoorbeeld twee personen onder schot houdt en verplicht tot geslachtsgemeenschap , geldt dit eveneens als verkrachting. De tweede persoon is dan het middel waarmee de dader het slachtoffer seksueel penetreert.

Het grote verschil met aanranding is dat bij een aanranding geen sprake is van binnendringen van het lichaam en bij verkrachting wel. Iemand die bijvoorbeeld een ander onder dwang seksueel moet binnendringen is derhalve niet verkracht maar wellicht wel aangerand wegens het tegen zijn zin moeten verrichten van de seksuele handeling.

Er is sprake van seksueel misbruik als iemand je met geweld, dreigementen of chantage dwingt tot seksueel (getint) contact of er je tegen je wil bij betrekt. En ook seksueel (getint) contact met iemand die nog geen 16 is, is volgens de wet gelijk aan seksueel misbruik. Toestemming is het sleutelwoord. Stemt iemand niet toe, dan is er een probleem. En min-16-jarigen kúnnen wettelijk gezien niet toestemmen met seksueel contact. Ook als je gedwongen of gemanipuleerd wordt, is er sprake van seksueel misbruik. Wanneer de andere niet gelijkwaardig is aan jou (veel ouder, sterker of meerdere personen) kan dit het geval zijn.  Van minder belang is de aard van het contact. Er hoeft bijvoorbeeld niet per se fysiek contact te zijn om van seksueel misbruik te kunnen spreken. Gedwongen worden om je uit te kleden en te masturberen kan dus evengoed seksueel misbruik zijn. Aan de andere kant is ook niet elk fysiek contact dat tegen je wil plaatsvindt gelijk aan seksueel misbruik. Het kan ook om ongewenste intimiteiten gaan.

Seksueel geweld of seksueel grensoverschrijdend gedrag verwijst naar elke situatie waarin een persoon gedwongen wordt om seksuele handelingen te stellen of te ondergaan tegen zijn/haar zin. Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan verschillende vormen aannemen, zo kan het gaan van ongewenste seksuele opmerkingen tot ernstig lichamelijk geweld (e.g. poging tot verkrachting, verkrachting).

Vanuit verschillende invalshoeken heeft men gepoogd om seksueel geweld duidelijk te definiëren. Vanuit een juridische invalshoek wordt seksueel geweld gedefinieerd op basis van het stellen van strafbare feiten en dus op basis van criteria die los staan van het slachtoffer. Sociologische benaderingen vertrekken veeleer vanuit een maatschappelijk perspectief waarbij het verschil in machtsverhouding tussen de geweldpleger en het slachtoffer een belangrijke rol speelt. Vanuit een psychologische invalshoek tenslotte wordt bij het definiëren van seksueel geweld veel belang gehecht aan het belevingsaspect van het slachtoffer.

Seksueel partnergeweld kan vele vormen aannemen.  Vooreerst hoort daar het dwingen van de partner tot seksuele handelingen bij.  Maar slachtoffers zeggen dat hun partner hen ook tegen haar/zijn wil over seks doet praten, naar porno doet kijken, naakt doet poseren, seksueel getinte foto’s maakt en/of post op het net, doet toekijken bij masturbatie of bij aanranding van iemand anders, orale bevrediging eist, genitaliën pijnigt, ...  Twintig procent van de vrouwen en tien procent van de mannen zijn slachtoffer geworden van matig tot ernstige feiten van seksueel partnergeweld.

Uit wetenschappelijk onderzoek in de V.S. blijkt dat seksueel partnergeweld vooral voorkomt bij vrouwen die ook nog eens lichamelijk mishandeld worden. Slachtoffers van seksueel geweld vertonen een beduidend hoger niveau van posttraumatische stress dan vrouwen die alleen lichamelijk mishandeld zijn. Belangrijk :  het risico op nieuwe geweldfeiten vermindert met 32% als het slachtoffer een dokter inschakelt en met 59 tot 70% indien het slachtoffer naar de politie stapt, ongeacht of de dader gestraft wordt of niet.

Onthutsend zijn de enquêtes waarbij middelbare scholieren tussen 14 en 20 jaar in grote steden over geweldervaringen zijn bevraagd.   Hoewel er geen Vlaamse of  Nederlandse onderzoeken bij zijn, vertrekken Nederlandse onderzoekers van de Universiteit van Utrecht van deze cijfers om een preventieprogramma voor scholieren uit te werken (het Stay-in-Love programma, zie http://www.wodc.nl) :  30 tot 42 % van de bevraagde scholieren is slachtoffer van fysiek partnergeweld en 24 tot 42 % van deze tieners zegt zich hier ook schuldig aan te maken.  22 tot 47 % zegt wel eens slachtoffer te zijn van seksueel partnergeweld, maar hiervoor zijn in deze studies helaas geen dadergegevens opgenomen.  Opvallend is dat er noch bij het gebruik noch bij het ondergaan van deze vormen van partnergeweld grote verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen. 

Fysiek en seksueel partnergeweld gaan dus veel vaker samen dan aangenomen wordt.  In een onderzoek in de VS (JIP, 2006, 1375-1384) werden 229 plegers van niet-seksueel partnergeweld bevraagd die in verplichte therapie waren voor hun niet-seksuele feiten.  Wanneer ze er expliciet naar gevraagd werden of ze ook seksueel geweld ten aanzien van hun partner gebruikt hadden, gaf 53 % dit spontaan toe.  En de vraag blijft open of iedereen open en eerlijk geantwoord heeft.  Uit polygraafonderzoek (een soort van leugendetector) blijkt dat het percentage tot 80 % kan oplopen.  Het klinkt logisch dat als geweld gebruikt wordt, dit wellicht niet stopt bij de slaapkamerdeur. 

Partnergeweld kan ook gevolgen hebben voor de kinderen in het gezin.  In 30-70% van de gevallen van mishandeling van partners worden ook de kinderen mishandeld of misbruikt (Baeten & Geurts, 2003).  Jongens die opgroeien in een gewelddadig gezin, lopen een verhoogde kans om later ten aanzien van hun partner geweld te gebruiken.  Meisjes die getuige zijn geweest van geweld van vader jegens moeder, zijn minder geneigd om een gewelddadige partner te verlaten (Pahl, 1995). 

Preventieve hulp kan ertoe bijdragen om erger te voorkomen.  Het is een hele stap om bij jezelf of met behulp van vrienden of van je eigen partner tot het besef te komen dat het zo niet verder niet kan.  Noch de partner, noch de kinderen, noch jezelf hebben er belang bij dat de relatie op deze manier blijft bestaan.  Er is steeds het gevaar van escalatie, maar herhalend seksueel partnergeweld is op zich voldoende reden om hulp te zoeken die kan helpen bij het stoppen van het geweld.

Voor precieze gegevens omtrent wetgeving per land zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Verkrachting en http://www.sekscontract.be

Verkrachting

Wie heeft ze nog niet gehoord of gebruikt: uitspraken als “ze kleedde zich zo uitdagend, geen wonder dat…” of “hij had zoveel gedronken, hij wist gewoon niet meer wat hij deed”. Het valt meteen op dat zo’n opvattingen het schuldgevoel bij slachtoffers verhogen en bij daders wegnemen. Absurd misschien, maar niet onlogisch aangezien mensen zichzelf op die manier beschermen tegen mogelijk slachtofferschap: “Als ik me niet zo gedraag, zullen ze mij alvast niet krijgen”. De impact van zo’n overtuigingen op de beleving van het slachtoffer valt niet te onderschatten. Aangifte bij de politie gebeurt sowieso al zelden: slechts 11% van de aanrandingen tot 20% van de verkrachtingen wordt aangegeven. Wanneer de dader voor het slachtoffer een bekende is, vormt dit een extra barrière. Daarnaast speelt angst voor wederwraak van de dader een rol, samen met schaamte of de overtuiging dat de verkrachting geen misdrijf was. Wanneer slachtoffers besluiten hun verhaal toch kenbaar te maken, benadrukken ze hun verzet soms ook net extra hard om door anderen geloofd te worden, terwijl weerstand bieden geen evidente opgave is in (seksueel) gewelddadige situaties.

Algemeen komt naar voren dat om verkrachting te vermijden, een actieve weerstand efficiënter is dan een passieve weerstand. Dat geldt vooral voor de verbale vorm. Passief verbaal verzet blijkt zelfs het omgekeerde effect te hebben; de kans dat de verkrachting wordt voltooid, verdubbelt wanneer slachtoffers huilen of proberen in te praten op hun aanvallers. Daarentegen maakt het bij fysieke weerstand weinig verschil of slachtoffers eerder gaan duwen of proberen vluchten, of een wederaanval plannen op de dader. In beide strategieën daalt de kans met zo’n 40%. Kortom: roepen en schreeuwen helpt, maar slaan, schoppen, duwen of proberen vluchten is nog beter. Daarbij moet beklemtoond worden dat vrouwen geen schuld treft indien ze niet in staat zouden zijn zich te verzetten, net zoals bij vrouwen die ondanks hun weerstand toch verkracht worden.

Niet enkel de slachtofferweerstand maar ook sommige situatiekenmerken kunnen een beschermend effect hebben. Een publieke locatie (zoals bioscoop, bar of park) verkleint de kans op voltooiing opmerkelijk, net als omgevingsinterventies die het delict kunnen onderbreken (bijvoorbeeld een voorbijganger of telefoongerinkel). Het is dan ook ten zeerste aangeraden ‘de omgeving’ attent te maken op haar invloed in het onderbreken van delicten en de bereidheid om slachtoffers te helpen aan te moedigen. Lees hier verder

Seksuele intimidatie

Seksuele intimidatie is een vorm van ongewenst gedrag en varieert van een seksueel geladen werksfeer, pikante seksistische opmerkingen, indringende vragen over het privé-leven tot handtastelijkheden met een seksuele bedoeling ook onder seksuele intimidatie.  Voorbeelden zijn schunnige en bedreigende opmerkingen, in de billen knijpen, zogenaamd per ongeluk de borsten aanraken en iemand met je lichaam dreigend benaderen.  Ook seksistische opmerkingen horen hierbij. 

Seksuele intimidatie op het werk is het best bekend.  Maar het bestaat ook in de sport- of vriendenclub, op school, in de gezondheidszorg of de horeca.  De Nederlandse Arbeidsomstandighedenwet 1998 (art.1 lid 3 onder e) omschrijft seksuele intimidatie heel precies.  “Ongewenste seksuele toenadering, verzoeken om seksuele gunsten of ander verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag van seksuele aard, waarbij tevens sprake is van één van de volgende punten :

-onderwerping aan dergelijk gedrag wordt, expliciet of impliciet, gehanteerd als voorwaarde voor de tewerkstelling van een persoon ;
-onderwerping aan of afwijzing van dergelijk gedrag door een persoon, wordt gebruikt als basis voor beslissingen die het werk van deze persoon raken ;
-dergelijk gedrag heeft als doel de werkprestaties van een persoon aan te tasten en/of een intimiderende, vijandige of onaangename werk- omgeving te creëren ;  dan wel
-heeft als gevolg dat de werkprestaties van een persoon worden aangetast en/of een intimiderende, vijandige of onaangename werkomgeving ontstaat.

Uit Nederlands onderzoek is gebleken dat 78% van de vrouwelijke werknemers te maken heeft gehad met dubbelzinnige opmerkingen en 54% meldde handtastelijkheden.  In 56% van de gevallen is een collega de dader ; bij 26% maakt een leidinggevende zich schuldig aan seksuele intimidatie.  Het ziekteverzuim onder slachtoffers van seksuele intimidatie is hoger dan gemiddeld, namelijk 7%.  Verder blijkt dat intimidatie door chefs en collega’s een groter effect heeft op burn-out, verzuim en de wens om van baan te veranderen, dan intimidatie door klanten.

Onderzoek naar de neiging tot seksuele intimidatie geeft een profiel van de dader als iemand met een grote behoefte aan seksuele en sociale dominantie, met een traditionele sekserol, die zichzelf als zeer mannelijk presenteert, en moeite heeft met het innemen van andermans perspectief.  Verder komt naar voren dat de typische dader een mannelijke collega is en dus niet een leidinggevende, vaak ouder is dan het slachtoffer, van dezelfde etniciteit en getrouwd.  Slachtoffers zijn niet snel geneigd melding te maken of klacht in te dienen.  Eerder zal geprobeerd worden het gedrag te negeren, de dader te vermijden of hem te confronteren.

Seksuele stalking

Stalking is een Engelse jachtterm.  Een stalker is een jager die groot wild besluipt.  Het Nederlandse woord voor stalking is belagen.  Volgens Van Dale's Groot woordenboek der Nederlandse Taal bedreigt een belager iemand anders leven of vrijheid op arglistige, bedekte wijze.  Bij belaging wordt iemand opzettelijk door een ander herhaaldelijk lastig gevallen en wordt daardoor een inbreuk gemaakt op iemands persoonlijke levenssfeer.

Belaging kan vele vormen aannemen.  Enkele voorbeelden :  op straat achtervolgen ; bedreigingen uiten ; telefonisch of schriftelijk ongewenst benaderen ; voor de woning of werkplek posten ; ongevraagd opdrachten geven op naam van het slachtoffer ; verspreiden van valse geruchten over het slachtoffer ; beschadigen, vernielen of verplaatsen van goederen ; onder valse voorwendselen informatie inwinnen over het slachtoffer.  De belager kan ook familieleden, de werkgever, collega's, vrienden en kennissen van het slachtoffer terroriseren. 

In de meeste gevallen bedienen belagers zich van meerdere vormen van stalking. Enkele vormen van stalking kunnen bij een problematiek van seksueel grensoverschrijdend gedrag gerekend worden :

-De ex-partner, die het beëindigen van de relatie niet kan verkroppen.  In veel gevallen was er tijdens de relatie al sprake van huiselijk en/of seksueel geweld.  Nieuwe relaties van het slachtoffer kunnen leiden tot jaloezie en agressie.  Ongeveer de helft van alle belagers behoort tot de categorie van de ex-partners.
-De fan, die geobsedeerd is geraakt door een beroemdheid (erotomanie).  Deze belagers verkeren in de waan dat hun slachtoffer graag een liefdesrelatie of een seksuele relatie met hen wil beginnen.  Ze zijn onvoorspelbaar en kunnen daarom als zeer bedreigend worden ervaren.  Ze hebben vaak een verleden met seksuele problemen.  Hun slachtoffers lopen een risico op lichamelijke of seksueel geweld en krijgen vaak obsceen materiaal toegestuurd.

Preventieve hulp kan ertoe bijdragen om erger te voorkomen.  Het is een hele stap om bij jezelf of met behulp van vrienden of een vertrouwenspersoon tot het besef te komen dat het zo niet verder niet kan.  Niemand en ook jijzelf niet heeft er belang bij dat belaging voortduurt.  In slechts de helft van de gevallen vermindert de frequentie zonder tussenkomst van buitenaf.  En daarenboven is er steeds het gevaar van escalatie.  Voortdurende seksuele stalking is op zich voldoende reden om hulp te zoeken die kan helpen bij het stoppen van het geweld.

Strafbare vormen van cyberseks

Bij cyberseks, internetseks of netseks winden twee personen elkaar op via het internet, met woord (seksueel getinte verhalen of fantasieën) en/of beeld (webcam).  Cyberseks gebeurt meestal in chatrooms of via instant messaging, met bekenden of onbekenden.  Instant messaging ("Onmiddellijke berichtgeving"), ook wel afgekort als IM, is een benaming voor technologieën die berichten zo snel mogelijk overbrengen.  Dit in tegenstelling tot e-mail waarbij de snelheid van overbrengen niet zo belangrijk is.

Het meest voorkomende probleem bij cyberseks is verslaving.  Gemiddeld drie tot vier uur per dag aan de computer verspelen is geen uitzondering.  Soms kan het nachtenlang doorgaan en leidt het dagwerk eronder.  Verslaving is een ernstig probleem waar je in de verslavingszorg voor terecht kan.  Cyberseks kan ook voor relatieproblemen zorgen en heeft al veel koppels uiteen doen gaan. Partners kunnen cyberseksen gelijkstellen met vreemdgaan.

De informatie of beelden die je uitwisselt, kunnen gemakkelijk verder verspreid worden.  Ook zonder je toestemming.  En het kan erg lastig zijn, wanneer je die beelden dan later elders weer tegenkomt.  Het kan gebeuren dat iemand je online begint te stalken (zie seksuele stalking) en je dus slachtoffer wordt.

Cyberpesten en cyberseks kunnen echter ook tot strafbare feiten leiden.  Enkele voorbeelden :  seksueel getinte beledigingen of vernederingen ; seksuele bedreigingen of chantage ; verspreiden van foto’s of films waarop naakte kinderen staan ; ongevraagd naakt poseren voor de webcam of anderen zover krijgen dat tegen hun wil te doen ; naaktfoto’s van anderen op het web posten ; ...  Als volwassene cyberseks hebben met jongeren onder de zestien is strafbaar.

Zoals bij de meeste vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag komen ernstige vormen van strafbare cyberseks niet zomaar uit de lucht vallen.  Er gaan kleine experimenten en halftoevallige ervaringen aan vooraf.  Preventieve hulp aan daders is misschien altijd nodig, wanneer het tijdig vastgesteld en onderbroken kan worden.  Toch kan hulp er ook toe bijdragen om erger te voorkomen.  Het is een hele stap om bij jezelf of met behulp van vrienden of een vertrouwenspersoon tot het besef te komen dat het zo niet verder niet kan.  Niemand, ook jijzelf niet heeft er belang bij dat het gedrag voortduurt.  Daarenboven is er steeds het gevaar van escalatie.

Bronnen:

http://www.iter-hulp.be

http://www.korrelatie.nl

http://nl.wikipedia.org/wiki/Seksueel_misbruik

http://www.allesoverseks.be

http://www.sexpert-vlaanderen.ugent.be

http://www.seksueelgeweld.nl/

Mogelijke hulpverlening en tips

Seksueel misbruik
Na seksueel geweld is tijd een belangrijke factor bij het zoeken van professionele hulp, voor het voorkomen van medische (denk aan letsel, soa, hiv, zwangerschap) en psychosociale problemen. Als je aangifte wilt doen, is een forensisch-medisch onderzoek door een forensisch arts van belang voor het verzamelen van sporen van een dader. Het is belangrijk dit onderzoek zo snel mogelijk na de gebeurtenis te laten doen.   Als je seksueel misbruikt wordt, kan dat heel heftig zijn. Gevoelens van angst, schaamte en onveiligheid zijn niet vreemd. Je kunt erover praten met iemand die je vertrouwt zoals een vriend(in), een familielid, een collega of buurvrouw. Ook kun je met een vertrouwenspersoon binnen slachtofferhulp praten. Is het seksueel misbruik door iemand uit je gezin of familie gebeurd? Dan kun je ervoor kiezen om contact op te nemen met Steunpunten Huiselijk Geweld in België of Nederland. Dit kan ook anoniem. Probeer je gebruikelijke ritme en regelmaat aan te houden wat betreft eten, slapen, werk, school en zoek afleiding.
Seksueel misbruik kan leiden tot vragen en onzekerheid over wat het misbruik lichamelijk en geestelijk met je heeft gedaan.
Behandeling na schokkende gebeurtenissen wordt in vele soorten en maten aangeboden. Er zijn echter grote verschillen in de kwaliteit die je kunt verwachten. Het is niet altijd eenvoudig om een inschatting van de kwaliteit van de behandeling en de behandelaar te maken. Het is wel belangrijk om een zorgvuldige keuze te maken.

Hulp zoeken bij huiselijk geweld/seksueel misbruik bij kinderen
Het is voor slachtoffers van huiselijk/seksueel geweld vaak erg moeilijk om hulp te vragen. Angst voor de dader, schaamte- en schuldgevoelens en het geïsoleerd zijn van vrienden en familie, zijn redenen waarom mensen er niet mee naar buiten durven of kunnen komen. Huiselijk/seksueel geweld gaat zelden zomaar over. Erover praten is een eerste stap in de richting van een oplossing. Als dat onmogelijk is in de directe omgeving is het verstandig om professionele hulp te zoeken.

Een goede hulpverlening kan goed helpen het seksueel misbruik te verwerken. Voor buitenstaanders is het echter niet makkelijk de signalen van seksueel misbruik te herkennen. De buitenwereld maakt het voor slachtoffers niet echt makkelijk om over hun problemen te praten. Op het onderwerp seksueel misbruik rust namelijk nog steeds een taboe. Bovendien zijn veel slachtoffers de herinneringen aan het misbruik kwijt. Zij hebben de pijnlijke ervaring weggestopt.

Vele slachtoffers voelen zich ook schuldig en, mede door het taboe dat op seksueel misbruik rust, zijn ze bang te worden veroordeeld als zij het misbruik ter sprake brengen. Dit is ook een van de redenen waarom slachtoffers hun misbruikervaringen vaak verborgen houden als ze om hulp komen. Zij vragen vaak hulp voor de problemen die met het misbruik te maken hebben, maar praten niet over het misbruik zelf.

Een van de voorwaarden om seksueel misbruik te kunnen signaleren is rekening durven houden met de mogelijkheid van seksueel misbruik. Belangrijk is dat er niet één plaatje van 'een seksueel misbruikt persoon' bestaat. Iedereen reageert anders op seksueel geweld. Wel zijn er een aantal signalen:

  •     Angst voor aanraken;
  •     Angst voor mannen;
  •     Zich niet durven uitkleden (bv. bij sport)
  •     Een negatief lichaamsbeeld;
  •     Over-waakzaamheid;
  •     Buitensporige schrikreacties;
  •     Zeer beperkte mogelijkheden tot het uiten van affectie;
  •     Niet durven genieten van dingen;
  •     Plotselinge terugval schoolprestaties;
  •     Plotselinge verandering in gedrag of relaties met anderen;
  •     Concentratieproblemen;
  •     Spraakproblemen en taalverwervingsstoornissen;
  •     Spijbelen;
  •     Vroeg op school komen en laat weggaan en weinig of nooit afwezig zijn;
  •     Weinig / slechte relaties met leeftijdsgenoten of een onvermogen vrienden te maken;
  •     Niet deelnemen aan schoolse en sociale activiteiten;
  •     Zeer meegaand gedrag;
  •     Agressief gedrag;
  •     Gebrek aan vertrouwen;
  •     Negatief zelfbeeld;
  •     Depressieve gevoelens;
  •     Zelfverwonding;
  •     Zeer veel problemen in de pubertijd;
  •     Slaapproblemen;
  •     Toiletvrees of angst voor plassen en/of drukken;
  •     Pijn bij ontlasten en/of urineren;
  •     Sperma in anus, vagina of keel;
  •     Bloed in ondergoed bij jonge kinderen;
  •     Publiekelijk maturneren en tonen van genetalia;
  •     Moeite met het aangaan van vriendschappen;
  •     Ontbreken van fantasie in spel en veel agressie in spel;
  •     Delinquent gedrag;
  •     Herhaald optredende buikpijnen;
  •     Duimzuigen;
  •     Nagelbijten;
  •     Stijf of niet durven bewegen (benen of billen stijf tegen elkaar);
  •     'Vleugeltjes' als schouders.

Hulp aan daders

Uit diverse studies blijkt dat een therapeutische aanpak veel meer succes heeft dan een juridisch  gerechtelijke benadering. In principe is er een meldingsplicht van strafbare feiten zoals (seksuele) kindermishandeling. De meeste hulpverleners en artsen proberen in eerste instantie via een therapeutische aanpak de problemen te verhelpen. Als hier echter geen vrije medewerking gebeurt wordt er helaas vaak doorverwezen naar de rechtbanken.

Hulpverlening aan daders van seksueel geweld in de CAW's:

  •     leerprojecten daders van seksueel geweld
  •     individuele hulpverlening aan seksueel delinquenten

Lees hier verder

Zie ook verder onder Forensische daderhulp/zedendelinquentie

Hulpverlening aan slachtoffers van geweld binnen de partnerrelatie.

We gaan er hier vooral van uit dat vrouwen de slachtoffers zijn. In een apart onderdeel gaan we dieper in op mannen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik.

De hulpverlening voor vrouwen/mannen die mishandeld worden is zeer complex. Vaak keren deze slachtoffers na verloop van tijd terug naar hun mishandelende partner of kiezen ze voor een nieuwe mishandelende relatie. Vrouwen die te maken krijgen met partnergeweld verschillen sterk qua persoon en leefsituatie. Daarom is er geen algemene leidraad te formuleren met betrekking tot de behandeling. De hulpverlener dient zelf uit te maken welke aspecten aan bod dienen te komen en in welke volgorde.

Toch zijn er enkele centrale aspecten die aan bod zouden moeten komen, zo bijvoorbeeld inzicht krijgen in de eigen cognities over de relatie en hiermee leren omgaan.Een vrouw voelt zich vaak gevangen in de relatie waarin zij mishandeld wordt. Dit blijft vaak spelen nadat zij afstand genomen heeft of de partner verlaten heeft waardoor zij dan ook vaak terugkeert naar de partner. Het gevoel gevangen te zitten in de relatie is gebaseerd op foutieve cognities met betrekking tot zichzelf, de kinderen en de partner.

De vrouw dient haar cognities te inventariseren. Vervolgens worden de cognities uitgebreid besproken en draagt de hulpverlener alternatieve redeneringen aan zodat de vrouw de ideeën over haar eigen situatie in een ander perspectief kan plaatsen. Zo krijgt de vrouw een gevoel van macht over haar situatie en zullen de oude cognities vervangen worden door nieuwe.Vervolgens wordt er in begeleidingen vaak gewerkt aan de gevolgen van partnergeweld namelijk: het zelfbeeld moet hersteld worden, de sociale isolatie moet doorbroken worden en de weerbaarheid moet verhoogd worden.

Meestal zijn de contacten met familie en vrienden zeer slecht of zelfs volledig verbroken. Een pragmatische aanpak verdient hier de voorkeur. De vrouw wordt gestimuleerd om initiatief te nemen in het herstellen en eventueel uitbreiden van haar sociale netwerk, om de kwaliteit ervan te verbeteren. Ook het contact met lotgenoten is belangrijk omdat de vrouw zo begrip, steun, erkenning en herkenning verkrijgt en er ervaringen kunnen uitgewisseld worden. Vrouwelijke slachtoffers van relationeel geweld hebben vaak een groot gebrek aan weerbaarheid en assertiviteit. Assertiviteits- en weerbaarheidscursussen of -trainingen zijn dan ook noodzakelijk. Ook traumaverwerking is noodzakelijk, ongeacht of de relatie beëindigd wordt of niet. Na beëindiging van de relatie ervaart de vrouw een leegte. 

Ze staat er vaak alleen voor waardoor hulp noodzakelijk blijft en dit onder de vorm van sociale en emotionele steun en door traumaverwerking. De traumaverwerking is bijzonder langdurig. Indien het koppel besluit de relatie verder te zetten is traumaverwerking eveneens noodzakelijk opdat het trauma de relatie niet in de weg blijft staan. Bij traumaverwerking worden de opgelopen trauma’s uitvoerig besproken en tevens duidelijk en concreet gemaakt.

Vrouwen die in hun jeugd geconfronteerd werden met mishandeling opteren vaak voor een mishandelende partner. Ze dienen zich dan ook bewust te worden van de trauma’s voorafgaand aan de mishandelingrelatie en deze alsnog te verwerken. Het verband tussen seksualiteit en de problematiek van relationeel geweld dient bij iedere cliënt grondig geëxploreerd te worden. H

Lees hier verder in het eindwerk in de Klinische psychologie van Marloes Verstrepen VUB Brussel. Integrale tekst

Bronnen:
Seksueel misbruik van jonge kinderen door Francien Lamers-Winkelman

http://www.seksueelgeweld.nl

Meer informatie

Hieronder vindt u links naar websites/brochures/literatuur met meer info over de beschreven thematiek. Onze excuses mochten bepaalde links niet meer werken of indien de aangeboden info niet meer juist is.  De webmaster van deze website is niet verantwoordelijk voor de inhoud die op de doorgelinkte pagina's wordt aangeboden. Wenst u correcties mee te delen kan dat via het contactformulier met duidelijke opgave van de suggestie.

Websites

http://www.seksueelgeweld.nl

http://www.seksueelgeweld.info/

http://www.slachtofferwijzer.nl

http://www.sexpert-vlaanderen.ugent.be

http://www.gezinspastoraal.be/582/

http://www.iter-hulp.be/

http://www.isg-vzw.be/

http://www.dichtbijmijnbedshow.be

Voor methodieken om te werken met huiselijk en seksueel geweld http://www.huiselijkgeweld.nl/interventies/effectieve-interventies/overzicht3

Literatuurinfo

“VISIETEKST INTRAFAMILIAAL GEWELD” Hulpverlening provincie Antwerpen Februari 2007. Lees hier verder

Brochure voor hulpverleners inzake eergerelateerd geweld. Lees hier verder  Bron : http://igvm-iefh.belgium.be/nl/

Voor informatie, online vragen stellen of chatten met een hulpverlener, kunnen jongeren onder de 18 onder andere terecht bij enkele websites speciaal voor jongeren: www.kindertelefoon.nl, www.ikzitindeshit.nl, www.chatmetfier.nl, www.sense.info, www.bureaujeugdzorg.info of www.hulpmix.nl.

Daders van seksueel misbruik. Infotekst van Mark Luyten. Lees hier de tekst

De hulpverlening aan slachtoffers van geweld binnen de partnerrelatie.Marloes Verstrepen VUB Brussel. Integrale tekst

Seksueel misbruik in de kerk.Anke Gilissen Lees hier de integrale masterproef.

Slachtofferweerstand en dadergeweld in seksuele gewelddelicten.Liesl Demesmaeker. Lees hier de integrale masterproef.

Ongewenst Seksueel Gedrag op het Werk: Conceptualisering en Aanpak op Organisationeel Niveau Jesse Stroobants Klik hier om integrale versie te lezen.

Boeken

Literatuurlijst seksuele delinquenten en hulpverlening. Lees hier verder

Vanhoeck, K. & E. Van Daele (1999). Werkboek daderhulp : Therapie bij seksueel misbruik. Leuven : Acco

Handboek psychotherapie na seksueel misbruik. Nicolai, N. (Red.) De Tijdstroom, Utrecht 2003 326 pagina's, isbn 90 5898 035 9

Verlamd van Angst. Herstellen na seksueel misbruik  Agnes van Minnen  https://www.boompsychologie.nl/product/100-2605_Verlamd-van-angst

 

Video's

Gevolgen kindermisbruik voor slachtoffers. EenVandaag: Amsterdamse zedenzaak: de gevolgen voor de slachtoffers | TROS, AVRO, 19 mrt 2012
Robert M. staat terecht voor het misbruiken van 67 kinderen. Vanwege de zeer jonge leeftijd van de misbruikte kinderen zijn deskundigen het niet eens over wat de kinderen nu en op latere leeftijd zullen merken van wat hen is overkomen.Voor de ouders, die alles heel bewust doormaken, is het een heel ander verhaal.

Hoe ga je als ouder om met je kind, dat in sommige gevallen nog niet eens kon praten toen het misbruikt werd?

En hoe ga je als Openbaar Ministerie om met deze ouders, die juridisch gezien misschien geen slachtoffer zijn, maar op emotioneel vlak wel. In EénVandaag het verhaal van een moeder, Plaatsvervangend hoofdofficier Jet Hoogendijk en Wim Wolters, kinderpsycholoog en expert op het gebied van kindermisbruik.

Bekijk hier de uitzending

Betrokken moeder zedenzaak spreekt. EenVandaag: Proces Hofnarretje van start | TROS, AVRO, 12 mrt 2012 Het proces tegen Robert M. is begonnen bij de rechtbank in Amsterdam. Hij wordt verdacht van ernstig seksueel misbruik van tientallen jonge kinderen en van het maken van opnames van dat misbruik.

Naast Robert M. staat ook zijn partner Richard van O. terecht. EénVandaag doet verslag van de eerste zittingsdag. Ook spraken we met een betrokken moeder van wie het kind op het Hofnarretje zat toen de zedenzaak naar buiten kwam. Zij vertelt over de impact van de zaak op het gezin en op haar vertrouwen in de samenleving.

De advocaat ban Robert M. heeft inmiddels de rechtbank gewraakt. Hij eist dus nieuwe rechters omdat de Amsterdamse rechtbank besliste om de ouders van slachtoffers van M. spreekrecht toe te kennen. Morgenochtend komt de wrakingskamer bijeen om te beslissen of nieuwe rechters nodig zijn.

Bekijk hier de uitzending

Seksueel misbruikte Hindoestaanse vrouwen
De Halve Maan: Bea Lalmohamed | NTR, 12 okt 2012

Huiselijk geweld en seksueel misbruik zijn taboe binnen de Hindoestaanse gemeenschap. De eer van de familie is belangrijker dan spreken over deze en andere misstanden. Bea Lalmahomed is sociaal cultureel gedragswetenschapster, pedagoge en therapeute. Zij sprak met vrouwen die te maken hebben gehad met huiselijk geweld en seksueel misbruik en bundelde hun verhalen in het boek Eer: Leven met eergedrag en eerverlies.

Verder: Drie weken geleden brachten we het schrijnende verhaal van een gekooide vrouw. De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) erkende vorige week signalen soms niet te herkennen bij slachtoffers van huiselijk geweld. Deze week PvdA Tweede Kamerlid Myrthe Hilkens bij ons aan tafel.

Bekijk hier de uitzending

Jacht op de pedofiel
Brandpunt: Jacht op de pedofiel | KRO, 1 mei 2011

Aart Zeeman spreekt met twee pedoseksuelen en met deskundigen over de noodzaak om pedofilie serieus aan te pakken. Niet door daders uit te sluiten, maar door ze te behandelen, om problemen in de toekomst te voorkomen.

Het klimaat rond veroordeelde pedoseksuelen is de afgelopen jaren extreem verhard. Oppakken, opsluiten en nooit meer vrijlaten. Dat is wat het grote publiek wil. Een begrijpelijke reactie, want van kinderen blijf je af. Maar lost die klopjacht echt iets op? Zorgt het voor minder incidenten? De cijfers wijzen anders uit.

Bekijk hier de uitzending

 

 

Zoek hulpverlener

Klik hieronder op de seksuologische problematiek om alle seksuologen/seksuologische hulpverleners te vinden die rond deze thematiek werken. Vindt u niets bij deze term, dan is in deze database (nog) geen hulpverlener aanwezig die specifiek rond deze problematiek werkt.

Wenst u een hulpverlener in uw nabijheid te vinden, kies dan 'zoeken op specialisatie problematiek' en kies 'kaart' of 'lijst' uit het menu aan de rechterkant.


logo creative commonsDisclaimer en copyrights klik hier  © De copyrights van de hier weergegeven tekst rusten bij de oorspronkelijke auteur(s). Geen overname tenzij met toestemming van de oorspronkelijke auteur(s). De informatie/foto's werden soms (letterlijk) ontleend aan andere internet/literatuurbronnen of zijn aangepast naar andere internet/literatuurbronnen. Onderaan de informatie vindt u telkens zoveel mogelijk de originele bronnen voorzover ons bekend. Er is geen enkel commercieel, doch louter een informatief en educatief opzet. De seksuologische hulpverleners op deze site zijn hier gratis geplaatst en betalen hiervoor geen vergoeding. Enkel professioneel afgestudeerde seksuologen en seksuologische hulpverleners kunnen opgenomen worden in de databank.  Inden er auteursrechterlijke schendingen zijn, zijn die onvrijwillig door onbekendheid/onwetendheid en niet met opzet gebeurd. Mocht u het ongepast vinden dat uw eigen informatie/foto's op deze website worden vermeld of is er geen correcte bronvermelding naar uw informatie, contacteer dan gerardgielen@telenet.be  met opgave van de betrokken schending van copyrights. De info zal dan zo snel mogelijk aangepast en/of verwijderd worden.

Kennis is er om te delen, niet om te bezitten.