NLP maakt gebruik van taal-en zinsstructuren en van fysionomie en lichaamstaal om veranderingen in gang te zetten en je te coachen naar een beter niveau van voelen, denken en functioneren. NLP gebruikt een volledig nieuw begrippenkader en werd gelanceerd door Bandler en Grinder in de USA in de jaren '70.
NLP wil de negatieve cognities (opvattingen, overtuigingen en gedachtenstructuren) scherp stellen en deze vervangen door positieve cognities. Deze worden verankerd met speciale technieken en protocollen, gebaseerd op visualisatie, lichaamstaal en conditionering.
NLP staat voor Neuro-Linguistisch Programmeren. Het is de studie van de structuur van de subjectieve ervaring, modelleren en communicatietechnologie. Neurolinguïstisch programmeren (NLP) is een methodiek voor training, coaching en communicatieverbetering. NLP werd ontwikkeld in de jaren zeventig van de twintigste eeuw aan de Universiteit van Californië (Santa Cruz). NLP heeft geen noemenswaardig verband met de wetenschappelijke neurolinguïstiek. De grondgedachte van NLP is dat vaardigheden van zogeheten experts in kaart gebracht (gemodelleerd) en als techniek aan anderen onderwezen kunnen worden.
NLP heeft een visie op de menselijke ervaring, een manier van kijken naar hoe mensen denken, voelen en handelen. Op basis van die visie worden uitzonderlijke vermogens gemodelleerd en wordt er aan verandering gewerkt. NLP is een oplossingsgericht model dat onderzoekt hoe mensen hun innerlijke beleving creëren en het zoekt naar patronen, dit wil zeggen, naar combinaties van elementen die zich in iemands beleving herhalen.
NLP impliceert een houding: ons model van de wereld is iets anders dan de wereld zelf, mensen hebben de benodigde hulpbronnen voor verandering beschikbaar, de één kan leren wat de ander kan, gegeven bepaalde randvoorwaarden. NLP is bekend geworden door zijn technieken die concreet en leerbaar zijn en veelal betrekking hebben op complexe menselijke vermogens. Deze technieken zijn het resultaat van het modelleren van mensen die deze vermogens spontaan hadden ontwikkeld. NLP is het meest geschikt als toegevoegde technologie en dient in de praktijk gecombineerd te worden met vakspecifieke inhoudelijke deskundigheid.
Het doel van neurolinguïstisch programmeren is om competenties waarover een ervaren en succesvol persoon (expert) door jarenlange ervaring beschikt snel en efficiënt over te dragen. Iemand die door ervaring over bepaalde vermogens beschikt is zich daarvan vaak niet meer bewust; deze vermogens worden als individuele eigenschappen gezien. Volgens aanhangers daagt NLP cliënten uit competenties van zo'n expert in kaart te brengen als volgorde van handelingen, lichaamstaal, cognitieve schema's enzovoort, en over te nemen.
De basisveronderstelling van NLP is dat elke verworven vaardigheid overdraagbaar is op anderen zonder dat de cliënt dezelfde moeizame weg hoeft te bewandelen als destijds de expert. Het in kaart brengen van gunstige competenties gebeurt door middel van het zogenaamde 'modelleren'. De overdracht is afhankelijk van model en 'subjectieve ervaring'.
Uitgangspunten
NLP kent een aantal uitgangspunten die ontleend zijn aan modellen van succesvolle mensen. De grondleggers van NLP vroegen zich af wat deze mensen zo succesvol maakte. Ze ontdekten dat deze mensen op een bijzondere manier in het leven stonden; deze mensen hanteerden (bewust of onbewust) uitgangspunten waardoor ze succesvoller waren dan anderen. Deze uitgangspunten zijn niet de waarheid, maar zullen, volgens de theorie van NLP, de navolger succesvoller maken. Hieronder staat een aantal van die uitgangspunten.
Wereldmodel
Iedereen is anders omdat iedereen in een andere omgeving opgroeit, met andere ervaringen en met ander startmateriaal. Ter verklaring van deze verschillen zegt NLP dat mensen een verschillend "wereldmodel" (wereldbeeld) hebben. Men moet begrip of zelfs respect opbrengen voor het wereldmodel van de ander.
Communicatie is respons
Communicatie krijgt betekenis door de respons van de ander. Het effect, de respons van communicatie bepaalt of het goede communicatie is. Dit uitgangspunt veronderstelt dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen communicatie en tevens voor de respons. Het is dus aan de zender om zijn boodschap zodanig inhoud en vorm te geven dat hij de gewenste respons bereikt. Om een bepaald resultaat te behalen moeten verschillende mensen verschillend aangesproken worden. Bij de ene persoon kan een bepaald verzoek tot het gewenste resultaat leiden, terwijl dat verzoek bij een andere persoon, of bij dezelfde persoon in een andere situatie, geen effect heeft. De communicatie moet worden afgestemd op de ontvanger in diens context.
De kaart is niet het gebied
De werkelijkheid is niet gelijk aan het beeld dat wij ervan vormen. Selectieve waarneming, interpretatie, betekenisgeving, geheugenvorming, selectieve geheugentoegang en formulering werken bij elk individu op elkaar in, zodanig dat deze factoren een persoonsgebonden, onvolledige en niet geheel betrouwbare perceptie of afspiegeling van de werkelijkheid veroorzaken. Onze ideeën over, kijk op of verwoording van de realiteit kunnen ons zowel productief als onproductief maken. Dit concept, dat we handelen en voelen op basis van onze perceptie van de wereld, in plaats van op basis van de realiteit, nodigt ons uit bewuster om te gaan met onze ideeën, beelden en beweringen. Verandering is daarom in de eerste plaats verandering van perceptie, betekenisgeving, verwoording enzovoorts. Binnen de theorie van NLP wordt deze 'innerlijke kaart in ons hoofd' beschreven als het wereldmodel. Dit uitgangspunt stamt uit de algemene semantiek van Alfred Korzybski.
Gedrag en intentie
Een van de meer therapeutische uitgangspunten van NLP is, dat er achter ieder gedrag een positieve intentie schuilt. Daarmee wordt bedoeld, dat het gedrag altijd de functie heeft om er iets anders mee te bereiken.[4] Ook problematisch gedrag is functioneel, maar mist zijn effect of heeft ongewenste neveneffecten. De NLP-interventie die erop is gericht ongewenste gedragseffecten te verhelpen, is om te onderzoeken wat de positieve intentie van het gedrag is. De cliënt wordt uitgedaagd dit bij zichzelf na te gaan. Het doel is vervolgens om de intentie te behouden (bijvoorbeeld aandacht trekken, willen dat mensen rekening met je houden enzovoorts), maar het gedrag te veranderen, zodanig dat de ongewenste neveneffecten niet optreden.
Competenties beschikbaar maken
NLP veronderstelt dat mensen om te slagen in hun streven vaak over benodigde competenties of vaardigheden beschikken die ze voorheen in andere contexten toepasten, maar die niet in het geheugen toegankelijk zijn op de momenten dat men ze nodig heeft. NLP beweert technieken te leveren voor het toegankelijk maken van deze competenties in de context waarin men ze nodig heeft.
Feedback
NLP beschouwt een fout als een bron van leerzame 'informatie'. Deze informatie kan gebruikt worden om het gedrag te verbeteren. De gevolgen van de fout vormen 'feedback'. Tevens wordt daarbij naar de achterliggende 'wens' gezocht, die met hulp van de feedback opnieuw wordt vertaald in een doel. Doelen worden binnen NLP volgens specifieke criteria geformuleerd. Criteria zijn: Positief (wat wél in plaats van wat niet), Specifiek (hoe kan het doel worden bereikt), Binnen de eigen mogelijkheden, Ecologisch (in evenwicht gebracht met andere subdoelstellingen),[5] en Toetsbaarheid (meetbaar)). Het wordt als niet productief beschouwd om een fout te interpreteren als 'persoonlijk falen'. Dit kost energie en draagt weinig bij aan het leerproces dat nodig is om het doel in de toekomst wel te bereiken.
Om zijn ervaringen met anderen te delen maakt de mens gebruik van communicatie. Dit gebeurt veelal door het gebruik van taal. Taal werkt op zijn beurt ook weer als een filterend hulpmiddel om innerlijke ervaringen te vertalen tot beperkte externe ervaringen. De processen waarmee en waardoor de mens zijn ervaringen via taal en zintuigen filtert en vormt is het gebied waar NLP zich in beweegt.
NLP biedt praktische technieken die je toegang verschaffen tot de werkelijkheid van:
• Weet wat je wilt. Zorg dat je een duidelijk idee hebt van de gewenste uitkomst van een situatie.
• Wees alert en houd je waarneming scherp, zodat je opmerkt wat je krijgt.
• Wees zo flexibel om de dingen anders te doen totdat je krijgt wat je wilt.
NLP wordt o.a. gebruikt:
Voor persoonlijke en zakelijke ontwikkeling
Om door middel van bewust taalgebruik de innerlijke beleving van jezelf en van anderen te veranderen, cq aan te passen
Om intenser contact en rapport op te bouwen met iedereen.
Om bewust en effectief gebruik kunnen maken van non-verbale communicatievaardigheden.
Om liefdevolle en zorgzame relaties op te bouwen
Om krachtige ankers aan te brengen die onmiddellijk zelfvertrouwen, creativiteit, alertheid, enz oproepen.
Om beter inzicht te krijgen in de dieptestructuur van iemands wereldmodel.
Wat zijn gebieden?
NLP wordt toegepast in individueel gebruik, in hulpverlening, leiderschap, opvoeding, onderwijs, coaching, mediation, en nog veel meer . . .
Voorbeeld van een NLP oefening http://www.breinwerk.be/nlp_voorbeeld.php
Bronnen
http://www.kbs-frb.be
http://nl.wikipedia.org