SOA zijn Seksueel Overdraagbare Aandoeningen. Je kan ze dus oplopen door seksueel contact of door contact met het bloed van een besmet persoon. Volgens recent onderzoek lopen steeds meer jongeren een SOA op.
HIV
Hiv is een virus dat het afweersysteem aantast. Als dit virus het lichaam binnendringt, nestelt het zich in de CD4-cellen. Die spelen een belangrijke rol in de bescherming van het lichaam tegen ziektekiemen. Door tijdig te starten met hiv-remmers kan je nog een lang en kwaliteitsvol leven leiden, zonder ziekteverschijnselen.
Hiv-overdracht
Het hiv-virus wordt vooral overgedragen via seksuele contacten en gedeeld gebruik van injectienaalden. In de dagelijkse omgang met anderen is er geen risico op overdracht.
Medische opvolging
Met de juiste medische opvolging blijven je levenskwaliteit en -verwachting goed. Heb je hiv, dan ga je regelmatig op controle in het aidsreferentiecentrum. Je bloed wordt regelmatig onderzocht zodat de hiv-arts kan zien hoe het met je afweersysteem gesteld is.
Behandeling met hiv-remmers. Hiv-remmers genezen je niet van hiv, maar ze helpen je wel gezond te blijven en langer te leven.
Voor mensen met hiv kan het vormgeven van hun seksleven een uitdaging zijn. Dit onder andere vanwege het stigma dat op hiv rust en de angst een ander te infecteren. Mannen met hiv hebben ook meer kans op seksuele problemen, onder andere vanwege bijwerkingen van de hiv-medicatie.
Wat is aids?
Andere SOA
Chlamydia
Chlamydia is de meest voorkomende SOA van de hele familie. Vooral bij jongeren komt deze vaak voor. Ongeveer 5% van alle jongeren zou besmet zijn. Vrouwen lijken vatbaarder voor deze SOA want ongeveer dubbel zoveel meisjes dan jongens lopen Chlamydia op.
Chlamydia blijft vaak onopgemerkt omdat er doorgaans geen specifieke klachten zijn. Wel is het mogelijk dat er een branderig gevoel ontstaat bij het plassen. Ook pijn bij het vrijen, een etterige afscheiding, tussentijds bloedverlies of buikpijn kunnen symptomen zijn. Toch zijn de gevolgen heel ernstig als Chlamydia niet met antibiotica behandeld wordt. Zo kunnen geslachtsorganen (zowel intern als extern) ontsteken en kunnen er ontstekingen in de buikholte ontstaan waardoor de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap groter wordt. Chlamydia leidt bovendien ook tot onvruchtbaarheid.
Syfilis
Klachten: zweertjes, haaruitval, huiduitslag en hoofdpijn
Overdracht: Contact tussen penis, aars, vagina en mond en contact met de schaamstreek. Behandeling: Antibiotica
Wat als je je niet laat behandelen: Onvruchtbaarheid, onherstelbare schade aan verschillende organen, huiduitslag. Opgelet: Een condoom biedt bescherming, maar niet helemaal.
Gonorroe
Klachten: Geen of mogelijk branderig gevoel bij het plassen, groen-gelige afscheiding met onaangename geur en buikpijn.
Overdracht: Contact tussen penis, aars, vagina en mond.
Behandeling: Antibiotica
Wat als je je niet laat behandelen: Ontsteking van de geslachtsdelen en buikholte, onvruchtbaarheid en meer kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Hepatitis B
Klachten: Geen of mogelijk moeheid of vermoeidheid, misselijkheid en buikpijn. Overdracht: Contact tussen penis, aars, vagina en mond.
Behandeling: Rusten en dieet waarbij je geen koffie of alcohol drinkt en weinig tot geen vetten eet. Wat als je je niet laat behandelen: Ontsteking van de lever tot onherstelbare leverschade.
Schaamluizen
Klachten: Jeuk.
Overdracht: Contact tussen penis, aars, vagina en mond en contact met de schaamstreek en huidcontact. Behandeling: Met crème of lotion.
Wat als je je niet laat behandelen: Door het krabben kan de huid ontsteken.
Opgelet: Een besmetting kan in grote mate voorkomen worden door het gebruik van een condoom, maar nooit volledig.
Herpes Genitalis
Klachten: Pijn bij het plassen, pijnlijke blaasjes en jeuk.
Overdracht: Contact tussen penis, aars, vagina en mond en huidcontact.
Behandeling: De symptomen kunnen worden behandeld, maar de ziekte is ongeneeslijk. Wat als je je niet laat behandelen: Blijvende opstoten, vooral als je vermoeid of ziek bent.
Opgelet: Een besmetting kan in grote mate voorkomen worden door het gebruik van een condoom, maar nooit volledig.
Genitale wratten
Klachten: Geen klachten of wratten en jeuk.
Overdracht: Contact tussen penis, aars, vagina en mond en huidcontact.
Behandeling: Ongeneeslijk. De wratten kunnen wel verwijderd worden door ze weg te laten snijden, aanstippen of bevriezen.
Wat als je je niet laat behandelen: De wratten kunnen steeds terugkomen.
Opgelet: Een besmetting kan in grote mate voorkomen worden door het gebruik van een condoom, maar nooit volledig.
Schurft
Klachten: Jeuk en gangetjes op de huis tussen je vingers, op je ellebogen of polsen. Overdracht: Contact tussen penis, aars, vagina en mond, huidcontact en via besmet bedlinnen. Behandeling: Medicatie.
Wat als je je niet laat behandelen: Je kan makkelijker besmet worden met andere SOA.
Opgelet: Een besmetting kan in grote mate voorkomen worden door het gebruik van een condoom, maar nooit volledig.
SOA-test
Als je risico hebt gelopen op een SOA, kan je je best laten testen. Dit kan bij je huisarts. Het onderzoek bestaat uit een gesprek over de risico’s die je hebt gelopen en over eventuele klachten. Daarnaast is er ook een lichamelijk onderzoek waarbij je arts je geslachtsorganen zal onderzoeken. Verder wordt er ook een urine- en bloedstaal afgenomen die in het laboratorium zullen worden onderzocht. Soms wordt er bij meisjes ook een uitstrijkje genomen. Je huisarts zal je contacteren wanneer hij je resultaten ontvangen heeft om deze met jou te bespreken. Sommige resultaten kan je snel hebben, andere kunnen op zich laten wachten.
Soms kan het ook noodzakelijk zijn later een herhalingstest uit te voeren, gezien sommige SOA een langere incubatietijd (de periode tussen besmetting en het moment waarop de ziekte ‘uitbreekt’ en dus aangetoond kan worden bij onderzoek of er symptomen opduiken) kennen. Opgelet: Ook tijdens de incubatietijd kan je anderen besmetten.
Als je aangesloten bent bij een ziekenfonds (of jongeren via je ouders), trek je het volledige bedrag van de test terug. Natuurlijk betaal je nog het remgeld van je doktersbezoek.
Tips
Voorkomen is beter dan genezen. De enige manier om je echt te beschermen tegen SOA is een condoom gebruiken bij het vrijen. Het is hierbij natuurlijk belangrijk dat je dit juist doet.
•Controleer altijd de houdbaarheidsdatum van het condoom.
•Haal het condoom voorzichtig uit de verpakking: let hierbij op dat je geen scherpe voorwerpen (schaar, mes, nagels, tanden…) gebruikt om de verpakking open te maken.
•Neem het topje van het condoom tussen duim en wijsvinger en zet het condoom op de stijve penis en rol volledig af.
•Na het vrijen hou je het condoom onderaan de penis tegen bij het terugtrekken uit de vagina.
•Gebruik iedere keer een nieuw condoom.
Wat doen?
Als je te horen krijgt dat je een SOA opgelopen hebt, verwittig dan je bedpartners. Mogelijk weten zij niet dat ze besmet zijn en kunnen ook zij zich laten testen. Zo voorkom je nieuwe besmettingen.
Hoe sneller je reageert, hoe beter je SOA kan behandelen. Ook voor SOA die niet geneesbaar zijn, werken de remmers of symptoombestrijdende medicatie beter als je er snel bij bent.
Een overzichtstabel vind je hier
Professor Dokter Marleen Temmerman van UZGent en UGent waarschuwt voor een stijging van het aantal SOA en wijst op het feit dat de aandacht voor preventie in verband met SOA en HIV niet mag verslappen! Bekijk hier het filmpje.
Bronnen
http://www.levenmethiv.be/medische-informatie-over-hiv
http://www.jongenvanzin.be