Zwanger.. wat nu?

Als je ontdekt dat je zwanger bent terwijl je er niet voor hebt gekozen, kan dat een grote schrik zijn. Bij een ongeplande, ongewenste of onbedoelde zwangerschap moet je een ingrijpend besluit nemen. Dit besluit is onomkeerbaar. Factoren die bij het nemen van een besluit een rol kunnen spelen, zijn:
De omstandigheden waarin je zwanger bent geworden
Of je mensen in je omgeving in vertrouwen kunt nemen
Of je de tijd kan nemen voor een zorgvuldig besluit
Of je het eens bent met je partner/degene van je zwanger bent

Na rijp beraad moet je een beslissing nemen : het kindje houden, het kindje houden doch afstaan, een abortus plegen...
In elke situatie moeten de eigen omstandigheden afgewogen worden voor het nemen van een besluit over het verderzetten van de zwangerschap of afbreken ervan. De genoemde factoren spelen niet alleen bij het nemen van een besluit, maar ze zijn ook van invloed op de verwerking van een abortus achteraf als men daartoe beslist.

Abortus?

Abortus is een ander woord voor een opzettelijke, vroegtijdige afbreking van een zwangerschap.

Vrouwen (en partners) die kiezen voor een abortus hebben daar diverse redenen voor, soms een enkele, soms een combinatie van meerdere:

Er is sprake van een ‘compleet’ gezin en gezinsuitbreiding past niet binnen het toekomstperspectief
Zij en/of hij denkt niet in staat te zijn de ouderrol te vervullen
Er spelen praktische problemen op gebied van financiën, huisvesting, opleiding en/of werk;
Er is geen (geschikte) partner
Er zijn medische redenen
De zwangerschap is op een niet gewenste manier tot stand gekomen (seksueel misbruik, geweld)
Er is geen kinderwens

Van invloed op de verwerking zijn volgende elementen : Hoe is de zwangerschap ontstaan? Was er sprake van gewenste seks of kwam er geweld aan te pas…? Op welk moment heb je de zwangerschap ontdekt…? Hoeveel tijd had je voor het nemen van een zorgvuldig besluit of heb je in paniek gehandeld? Heb je je laten leiden door anderen of was het je eigen beslissing? Speelde je financiële of medische situatie mee?  De omstandigheden waarin je je besluit hebt genomen zijn van invloed op de verwerking van het houden van het kindje of een abortus. En als je een abortus hebt gehad, ontdek je misschien dat een of meerdere aspecten die van belang zijn bij het nemen van een goed besluit, bij jou te weinig aan bod zijn gekomen.  Achteraf kan het moeilijk zijn om je te herinneren hoe je tot je besluit bent gekomen. Vanuit wat je nu weet, denkt en voelt, zou je (misschien) anders handelen.

Sinds wanneer is abortus legaal in België?

Sinds de wet van 1991 is abortus geen strafbaar feit meer als aan bepaalde voorwaarden is voldaan:

•Termijn: de abortus moet gebeuren binnen 12 weken effectieve zwangerschap, of 14 weken te rekenen van de laatste maandstonden.
•De zwangere vrouw moet zich in een noodsituatie bevinden.
•Tussen de eerste afspraak en de abortus (in hetzelfde centrum) loopt een verplichte wachttijd van zes dagen.
•De   eerste   consultatie   en   de   ingreep   vinden   plaats   in   een   ‘inrichting   voor  gezondheidszorg’,zijnde    een    abortuscentrum    of    een ziekenhuis    dat abortushulpverlening    aanbiedt.    Beide    instanties    beschikken    over    een voorlichtingsdienst.
•Er moeten alternatieven voor de abortus worden voorgesteld.

Kan een minderjarig meisje zelfstandig beslissen of ze zwanger wil blijven of niet?

Een  minderjarig  meisje beslist  zelfstandig  of  ze  zwanger  wil  blijven of  niet.  De  ouders,voogden of partner dienen niet op de hoogte gebracht te worden.
Je moet volgens de wet enkel verklaren dat je je in een noodsituatie bevindt. De wet omschrijft het begrip ‘noodsituatie’ niet, maar stelt duidelijk dat de beslissing bij de vrouw ligt. Zij alleen oordeelt over haar noodsituatie en de invulling ervan.

Tot welke week kan je een abortus laten uitvoeren in België?
In België kan abortus worden uitgevoerd tot 12 weken zwangerschap. Na 12 weken kan abortus in België enkel nog worden uitgevoerd onder volgende omstandigheden: het uitdragen van de zwangerschap houdt een ernstig gevaar in voor het leven van de vrouw; uit onderzoek blijkt dat het kind zal lijden aan een ongeneselijke kwaal

Hoeveel bedraagt de verplichte wachttijd tussen de eerste afspraak en de abortus (in hetzelfde centrum) ?

Tussen de eerste afspraak en de abortus (in hetzelfde centrum) verloopt een verplichte wachttijd van zes dagen. Dit betekent dat een eerste afspraak vóór het einde van de 11e zwangerschapsweek (of vóór het einde van de 13e week, als men telt vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie) moet plaats vinden (na de 14de week kan abortus enkel nog onder specifieke omstandigheden uitgevoerd worden).

Via welke 2 methodes kan een abortus worden uitgevoerd?

De abortuspil methode  is een abortus op basis van medicatie die op kunstmatige wijze een  miskraam opwekt. Let wel, de abortuspil kan je niet via de apotheek verkrijgen, maar enkel via de abortuscentra. Niet te verwarren dus met de Morning After pil.

De zuigcurettage is een medische ingreep waarbij de baarmoeder met een smal buisje wordt leeggezogen.

Wat is de kostprijs voor een abortus?

Er bestaan een aantal gespecialiseerde ziekenhuizen en abortuscentra die alle nodige hulp kunnen bieden. Laat de vrouw een abortus uitvoeren in een abortuscentrum (dus niet in een ziekenhuis) dan komt het ziekenfonds automatisch tussenbeide in de kostprijs. Voorwaarde is wel dat deze vrouw in orde is met de ziekteverzekering. Concreet betaalt een vrouw dan zelf nog een remgeld van maximum 2x 1,39 euro. Zelfs wanneer je bijvoorbeeld als jongere niet zelfstandig bent aangesloten bij een mutualiteit betaal je slechts enkele euro’s.
Breng bij een eerste consultatie je SIS-kaart en zes kleefbriefjes van de mutualiteit mee.

Hoe zit het met de privacy?

Je kan een abortus laten uitvoeren zonder dat je familieleden er van op de hoogte zijn. De wet bepaalt uitdrukkelijk dat de zwangere vrouw zelf beslist. Een arts mag dus ook op verzoek van een minderjarige een abortus uitvoeren. Natuurlijk zal een arts rekening houden met de leeftijd en de wijze waarop de beslissing genomen werd. Bovendien is elke hulpverlener, dus ook de arts, gebonden aan het beroepsgeheim. Als de abortus onder algemene verdoving plaatsvindt in een ziekenhuis, dan is er bij minderjarigen voor deze verdoving wel de toelating van de ouders nodig.

Hoe verloopt de procedure van een abortus?

Er vindt een eerste consultatie plaats waarbij je een gesprek hebt met een medewerker en je onderworpen wordt aan een medisch onderzoek.

Het gesprek: alle bedenkingen en andere mogelijke opties (i.p.v. een abortus) kunnen aan bod komen. Samen bespreek je het falen van de anticonceptie en wordt er gezocht naar het meest geschikte voorbehoedmiddel voor de toekomst. Je krijgt ook uitleg over de bestaande methodes van zwangerschapsafbreking.

Het medisch onderzoek:
-    met een echografie wordt de duur van de zwangerschap bepaald
-    je medische voorgeschiedenis wordt besproken
-    er is plaats voor een infectieonderzoek (SOA)
-    medische vragen rond anticonceptie worden beantwoord

Bij twijfel omtrent de beslissing kan een extra gesprek ingelast worden. Bij de volgende consultatie wordt dan overgegaan tot abortus door middel van de abortuspilmethode of de zuigcurettage.

Emotionele impact

Abortus mag dan nog in ons land door de wet geregeld worden, wat de ingreep emotioneel met vrouwen doet, is vaak niet te overzien. Een deel van hen kampt nadien met een mix van verwarrende gevoelens waar ze zelf niet meer aan uit geraken.

Vrouwen, mannen en hun directe omgeving (vaak partner of ouders) kunnen geconfronteerd worden met een ongeplande zwangerschap. Dit is een ingrijpende gebeurtenis, maar hoeft niet altijd een probleem te vormen.

Bij een ongeplande zwangerschap dringt zich echter vaak de noodzaak op om een snelle, maar toch weloverwogen, beslissing te nemen. Dit kan leiden tot een paniekgevoel of een zich afsluiten van de realiteit. Vrouwen doen niet altijd beroep op hun gebruikelijke steunfiguren bij het nemen van een beslissing, vaak uit schaamtegevoel. Ze schamen zich ervoor dat anticonceptie mislukt is of dat ze negatieve gevoelens hebben ten aanzien van de zwangerschap.

Van de meisjes of vrouwen die ongepland zwanger geraken, kiest ongeveer de helft voor behoud van de zwangerschap. Dit heeft uiteraard ook een effect op hun directe omgeving, hun gezin, hun partner, hun kinderen, hun eigen welzijn. Een minderheid kiest voor alternatieven zoals pleegzorg of adoptie.

De anderen kiezen voor abortus. Vrouwen en mannen die een abortus meemaakten, kunnen achteraf verwerkingsproblemen hebben. Het is als hulpverlender belangrijk om oog te hebben voor eventuele signalen die hierop kunnen wijzen.

Over ongepland zwanger zijn, de te nemen beslissing en de verwerking achteraf wordt niet altijd even open gesproken in de hulpverlening. Mensen vrezen soms negatieve reacties van hun hulpverlener: onbegrip, beïnvloeding, een belerende houding, schending van het beroepsgeheim,… Aangezien deze gevoelige thema's hulpverleners ook persoonlijk kunnen raken in hun waarden en overtuigingen, is het soms moeilijk om hiertegenover een gepaste houding aan te nemen. Ook zij gaan hierdoor soms het onderwerp uit de weg.

Tienerzwangerschappen

Zowel in Vlaanderen als Nederland zijn er relatief weinig tienerzwangerschappen omdat de meesten kiezen voor abortus. Toch staan deze jongeren voor een verscheurende keuze : houden en hoe dan verder, of laten wegnemen.

Een aantal factoren kan bijdragen aan een tienermoederschap:

• Het ontbreken van opleiding, werk en/of een toekomstperspectief
  Het moederschap kan een levensinvulling zijn voor tienermeiden met weinig toekomstperspectief. Geen werk of opleiding betekent vaak ook geen inkomsten. Als ze moeder worden, hebben ze vaak wel recht op een uitkering en/of woning. Dit kan bijdragen aan status en economische zelfstandigheid.
• Geen goede seksuele voorlichting en vorming
  De voorlichting op school of opvoeding thuis is gebrekkig of sluit niet aan bij hun leefsituatie. Veel tienermeiden hebben weinig kennis over hun eigen lichaam en anticonceptie en zij missen vaardigheden om anticonceptie goed toe te passen of hierover met de partner te onderhandelen.
• Chaotische thuissituatie
  Vooral tienermoeders met een allochtone achtergrond hebben een instabiele thuissituatie gekend, zoals een moeizame scheiding. De ouders geven weinig sturing en ook is er vaak geen sprake van een warm gezinsklimaat. 
• Traditionele rolverdeling
  Tienermoeders maken in een relatie hun eigen wensen en beleving vaak ondergeschikt aan die van hun partner. Het initiatief ligt bij de jongen. De meiden zijn minder weerbaar.

Bronnen :

http://www.abortusverwerking.nl

http://www.seksindepraktijk.nl

https://www.fara.be/

http://www.jongenvanzin.be/