Hoe partners in een relatie staan, hangt sterk af van hoe een individu functioneert. Er zijn verschillende functioneringswijzen mogelijk. Indien partners sterk op elkaar lijken op het vlak van functioneringswijzen, kan dit hun relatie symmetrisch naar boven of naar beneden gaan trekken, hoe meer aanhankelijk iemand is, hoe sterker de andere afhankelijk zal worden. Hoe extremer iemand paranoïde is, hoe meer paranoia zijn partner zal worden. Sommige relaties kunnen ook complementair zijn, namelijk een zeer afhankelijke partner die samenleeft met iemand die graag voor anderen zorgt. En alsof dat nog niet complex genoeg is, kunnen personen ook groeien in hun functioneringswijzen, en hierdoor helemaal niet meer passen bij hun partner indien deze in zijn functioneringsproces stil staat. Is het dan zo verwonderlijk dat zoveel koppels heden ten dage uit elkaar gaan?
De functioneringswijzen van beide individuen bepalen of de ene partner meer controle wil, terwijl de andere meer autonomie zou willen. Soms wil de ene partner meer nabijheid, de andere meer afstand. Sommige individuen willen alles plannen en regelen, anderen willen meer spontaan leven, genieten van wat de dag te bieden heeft. Soms wil een partner nog steeds veel andere sociale contacten buiten zijn relatie (loszandgezin) terwijl de andere meer op zichzelf als koppel wil zijn en alles samen wil doen (kluwengezin).
Bij de start van een relatie speelt vooral de verliefdheid en aantrekking een grote rol. Na verloop van tijd gaat de verliefdheid over in nabijheid, intimiteit, in macht of superioriteit, in afstand, in … niets? Een relatie is een complex gegeven. In deze scriptie zal ik proberen een integratieve benadering te geven van het begrip relatie en relatietherapie. De opgegeven bronnen zijn niet exhaustief, de complexheid noodzaakte me bepaalde keuzes te maken. Deze keuzes zijn zoveel mogelijk bepaald door mijn integratieve aanpak van relatie-en
gezinstherapie.
Een relatie kan je beoordelen op basis van een vijftal thema’s:
1. Emotionele samenhorigheid: de mate waarin partners met elkaar over gevoelens kunnen praten en hun gevoelens ten aanzien van elkaar kunnen uiten. Het gaat erom of je regelmatig aan je partner laat zien of voelen dat je van hem houdt. Je kan op elkaar bouwen en elkaar vertrouwen.
2. Onafhankelijkheid: je partner heeft respect voor je eigenheid, voor wie je bent en wil je hierin niet veranderen. Beide partners krijgen de kans zich te ontplooien en blijven
individuen binnen een relatie. Er kan naar elkaar geluisterd worden en er is sprake van eerlijkheid ten aanzien van elkaar.
3. Identiteit: er is sprake van een positief zelfbeeld dat mede in stand wordt gehouden door de partner. Beide individuen hebben een realistisch beeld van zelfzelf en van hun partner.
4. Conflicthantering: je kan als koppel op een constructieve manier omgaan met conflicten. Je slaagt erin met elkaar te communiceren om zo tot oplossingen te komen.
5. Seksualiteit: er is tevredenheid over de afstemming tussen beide partners wat betreft het vervullen van de individuele behoeftes op seksueel vlak.
Een huwelijk is een relatie, een verhouding tussen twee mensen, een moeilijke, veeleisende relatie. De relatie hoeft niet altijd goed te zijn, van belang is dat mensen in een relatie leren
samenwerken, hun best doen om de relatie op te bouwen. Als je er echter van uitgaat dat je moét slagen, zal dit mensen zo benauwen dat ze juist niet slagen, en over de mogelijkheid dat ze niet zullen slagen, zullen ze zich meer zorgen maken dan dat ze manieren bedenken om iets goeds te maken van hun relatie. Echtelijke verenigbaarheid is niet iets dat automatisch voortkomt uit iemand graag zien, of door harde inspanningen. Toch kan de verenigbaarheid bevorderd worden door ervan uit te gaan dat er in een huwelijk altijd punten van onverenigbaarheid zijn, dat deze onverenigbaarheden tot op zekere hoogte gewijzigd kunnen worden, als je samen toegevingen doet. Elke liefde is ware liefde, zolang ze, ook al is het kort, werkelijk bestaat. Liefde is een meer of mindere intense, blijvende of tijdelijke, lang of kortdurende, emotionele gehechtheid aan iemand anders.
Iedereen heeft in zijn of haar relatie wel eens te maken met spanningen en problemen. Tot op zekere hoogte is dit normaal en conflicten horen zelfs bij een gezonde relatie. Spanningen komen immers voor in elke relatie en meestal kan je ze samen neutraliseren. Hier is goede communicatie en wederzijds respect voor nodig. Maar wanneer problemen ernstig zijn of (te) lang aanslepen, kan het nodig zijn beroep te doen op deskundige hulp. Jaloezie in relaties, ruzies, ontrouw, verbaal of fysiek geweld... zijn voorbeelden waarbij relatietherapie uitkomst kan bieden. Soms liggen de problemen voornamelijk in de relationele sfeer.
Soms zijn de problemen meer individueel van aard. Na verloop van tijd wordt vaak het onderscheid tussen oorzaak en gevolg steeds minder duidelijk. Echt luisteren naar en spreken met elkaar wordt steeds moeilijker...
Op zo'n moment kan iemand die onpartijdig luistert en begeleidt, jullie helpen om de bron van het probleem te verduidelijken. De basis van een goede therapie is een eerlijke en efficiënte communicatie. De eerste stap bestaat er dan ook in een sfeer te creëren, waar ruimte is om moeilijke thema's op een rustige en oprechte manier aan bod te laten komen. Alle irritaties, verwachtingen, teleurstellingen en emoties van pijn, verdriet, angst krijgen een plaats. Relatietherapie is een specifieke vorm van psychotherapie. Het is een therapievorm die zich bezighoudt met problemen tussen partners in een relatie.
Kenmerkend voor deze vorm van therapie is dat de partners meestal samen in therapie komen.De therapeut zal doorgaans beide partners uitnodigen voor een eerste gesprek. De therapie zelf bestaat uit regelmatige gesprekken. Een zitting duurt meestal één uur.
Tijdens de gesprekken worden de problemen besproken en zoekt de therapeut samen met de deelnemers naar andere manieren om met de problemen om te gaan. Tussen de zittingen door hebben de beide partners de gelegenheid om met de inzichten, opgedaan tijdens de therapie, oplossingen te zoeken voor hun problemen of nieuwe omgangsvormen met elkaar uit te proberen.
Wat kan je verwachten van relatietherapie?
Relatietherapie kan je helpen om te achterhalen waar relatieproblemen vandaan komen. En hoe ze op te lossen zijn. Doorgaans gaan koppels samen in begeleiding. Met de therapeut wordt onderzocht hoe jullie met spanningen en conflicten kunnen omgaan in je relatie. Bij zeer ernstige conflicten kan je samen met de therapeut bespreken of je de relatie al dan niet wil verder zetten. Zelfs dan kan relatietherapie nuttig blijven en kan de therapeut helpen om het uit elkaar gaan op de minst pijnlijke manier te laten verlopen. Maar relatietherapie kan ook preventief werken: door tijdig beroep te doen op een hupverlener kan je vaak voorkomen dat je relatie op de klippen loopt.
Therapie biedt je de kans om op een andere manier bij gevoelens stil te staan en zo beter te begrijpen van waar deze gevoelens komen, waarom je ze voelt. Door je zicht op bepaalde situaties en emoties aan te scherpen, wordt het niet alleen eenvoudiger om oorzaak en gevolg van elkaar te onderscheiden. Het is ook belangrijk om er goed over te communiceren (met je partner bijvoorbeeld), om van hieruit verder te werken aan mogelijke oplossingen. De therapeut kan uiteraard geen kant en klare oplossingen bieden. Doorheen het therapeutisch proces leer je (samen met je partner), om zelf de antwoorden op je vragen te formuleren. Het zijn deze inzichten die je helpen bij de noodzakelijke veranderingen in jou leven of jullie relatie. Niet ieder probleem valt concreet op te lossen. Leren omgaan met onveranderbare dingen of aanvaarding, kunnen een zinvol doel op zich zijn.
Relatietherapie betekent dat je met twee aan het werk wordt gezet. Het is dus niet zo dat een relatietherapeut pasklare oplossingen aanbiedt. Tijdens de gesprekken worden de partners aangemoedigd om intens met elkaar bezig te zijn. Alle mogelijke probleemgebieden kunnen aan bod komen tijdens de therapie. Zo kunnen seksuele problemen, jaloersheid, ontrouw, de opvoeding van de kinderen, de plaats die de schoonfamilie inneemt, … onderwerp zijn van de gesprekken. Onuitgesproken gevoelens zoals gekwetstheid, gemis, kwaadheid, verdriet, … kunnen in een veilige omgeving van de therapiekamer tussen partners uitgewisseld worden.
Moet je met 2 zijn om relatietherapie te volgen?
Bij relatietherapie is het ideaal als jullie met z'n beiden de therapie aanvatten. Wil je partner echter niet mee op gesprek komen, dan kan je nog steeds individueel in begeleiding gaan. Je kan dan stilstaan bij wat je zelf dwars zit en samen met de therapeut naar oplossingen zoeken. En wellicht is het mogelijk om in een latere fase alsnog je partner erbij te betrekken.
Hoe verloopt relatietherapie?
De relatietherapeut reikt geen pasklare oplossingen aan en verwacht dat jij en je partner actief meewerkt aan de oplossing van het probleem. Hoe relatietherapie concreet verloopt hangt enerzijds af van de therapeut en anderzijds van het koppel zelf. De therapie zelf bestaat uit gesprekken op regelmatige basis. Gesprekken duren meestal ongeveer 1 uur. In de eerste gesprek(ken) wordt de aanmeldingsklacht besproken: het probleem zoals het door het koppel wordt ervaren.
De therapeut zal daarnaast ook informeren naar jullie achtergrond om meer te weten te komen hoe jullie functioneren als koppel. Vervolgens zal het probleem in kaart worden gebracht en wordt er hier op verder gewerkt. Tijdens de gesprekken zal de therapeut jullie aangemoedigen om intens met elkaars gevoelens en emoties bezig te zijn. Alle mogelijke probleemgebieden kunnen aan bod komen Onuitgesproken gevoelens zoals gekwetstheid, gemis, kwaadheid, verdriet,... kunnen in de veilige omgeving van de therapiekamer tussen partners uitgewisseld worden.
Wat is het doel van relatietherapie?
Uiteraard is de belangrijkste doelstelling het doen verminderen of verdwijnen van de klachten of problemen. Dit wordt bereikt doordat de mensen zich anders gaan gedragen ten opzichte van elkaar, anders met elkaar omgaan, anders op elkaar reageren en / of doordat men een andere visie krijgt op de problemen, op zichzelf en op de relaties met de andere. Soms kunnen in de therapie bepaalde problemen direct worden opgelost. In andere situaties krijgen de mensen handreikingen waardoor zij beter in staat zijn om zelf oplossingen te vinden.
De duur van relatietherapie?
De duur van een relatietherapie kan sterk verschillend zijn, afhankelijk van een mogelijk problematisch verleden, de aard van de problemen, hoe lang de problemen al aan de gang zijn, de inzet van de partners, de aanwezigheid van positieve steunpunten in het leven, de mate van verstandhouding tussen het paar en de therapeut. De duur kan daarom variëren van enkele gesprekken tot zelfs jaren. De therapeut zal samen met het paar overleggen wanneer het beste een einde wordt gesteld aan de therapie.
Bronnen :
http://www.psychologenassociatie.be
http://www.seksualiteit.be
http://www.relatie-therapie.be