Iedereen heeft een bepaalde manier waarop hij/ zij kijkt naar zichzelf, de ander en de wereld om zich heen. Wanneer dit leidt tot langdurige vaste patronen van voelen, denken en handelen kan je spreken van een gevoelige snaar (=schema). De meeste mensen hebben meerdere gevoelige snaren die van tijd tot tijd tegelijk kunnen opspelen. Zo kan je bijvoorbeeld vanuit het schema Meedogenloze normen/overdreven kritisch voordurend het idee hebben dat alles altijd beter moet en dat ook andere mensen zich moeten houden aan de hoge normen en waarden die jij stelt. Dit kan betekenen dat je nooit tevreden bent over wat je hebt bereikt en dat andere mensen in jouw ogen regelmatig iets fouts doen, wat daaropvolgend weer kan leiden tot meer irritatie.
Wanneer een of meerdere schema’s geraakt worden kan je in een bepaalde gemoedstoestand (modus) terecht komen. Een modus kenmerkt zich door bepaalde (intense) emoties en bepaalde gedragingen. Veel schema’s en modi zijn in de (vroege) jeugd ontwikkeld in contact met andere mensen.
Schematherapie is een goede behandeling als het je al langere tijd moeilijk lukt om met je gevoelige snaren en gemoedstoestanden om te gaan en hierdoor problemen krijgt met relaties, met je werk of studie en met klachten die steeds opnieuw terugkomen.
Schematherapie is oorspronkelijk ontwikkeld als individuele behandeling van mensen met persoonlijkheidsproblematiek, met name de borderline en narcistische persoonlijkheidsstoornis. Uit onderzoek naar de behandeling ban borderline persoonlijkheidsstoornis en de ontwijkende, afhankelijke en obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis blijkt dat schematherapie een (kosten)effectieve behandeling is. In de loop der tijd zijn er ook nieuwe toepassingen van schematherapie, of technieken uit deze therapie, in de praktijk gebracht. Sommige van deze toepassingen zijn inmiddels aan een kritische wetenschappelijke toets onderworpen, anderen bevinden zich nog in het experimentele stadium. Zo wordt schematherapie o.a. ook ingezet bij eetstoornissen, relatieproblematiek en bij therapieresistente depressie of obsessief-compulsieve stoornis.
Schematherapie bij relatieproblemen
Intieme relaties kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het genezen van oude onaangepaste schema’s van patiënten, zodat basisbehoeften weer bevredigd kunnen worden. Het schematherapiemodel biedt een uitgebreid kompas waarop de relatietherapeut kan varen bij het vaststellen en differentiëren van onaangepaste kernthema’s die aan relatieproblemen ten grondslag liggen. Het verschaft de therapeut een uitvoerige strategie om paren te wijzen op mogelijkheden om in hun persoonlijke en relationele behoeften te voorzien.
Met behulp van schema-relatietherapie kunnen de partners toegang krijgen tot belangrijke emoties in verband met schema's en kunnen ze die opnieuw doorwerken zodat er gezonde, goed aangepaste copingstrategieën en manieren van omgaan ontstaan in hun relatie. Oude, onaangepaste schema's kunnen omgevormd worden zodat er gezonde schema's van het zelf en veilige banden in de paarrelatie worden opgebouwd. Schema-relatietherapie kan met name worden ingezet bij paren met relatieproblemen of als aanvulling op individuele therapie, waarbij de partner met de therapeut samenwerkt om oude onaangepaste schema's te genezen. Centrale onaangepaste schema's, copingstraregieën en omgangsvormen kunnen verhinderen dat er een 'stabiele basis' tot stand komt van waaruit beide partners in een relatie de wereld kunnen verkennen.
Deze schema's,strategieën en modi kunnen ook verhinderen dat de relatie een 'veilige haven' wordt waar beide partners op de ander kunnen rekenen voor aandacht, liefde en steun (Bowlby, 1988). In individuele therapie past de therapeut een beperkte vorm van 'reparenting' toe om voor de patiënt een stabiele basis te worden en de therapiesessie wordt de veilige haven. In relatietherapie tracht de therapeut samen met het paar beide partners te helpen om voor elkaar de primaire stabiele basis te zijn en te bevorderen dat de relatie een veilige haven wordt Oohnson, 2003).
Vaak zijn er verschillende individuele sessies nodig om schema's tijdens zo'n één-op-één-sessie te laten doorbreken. In relatietherapie kunnen de basale emoties van oude onaangepaste schema's door de aanwezigheid van de partner onmiddellijk naar de oppervlak te komen, wat een snelle en heftige emotionele ervaring tot gevolg heeft. De therapeut helpt beiden om nog tijdens de sessie samen met hun partner heel snel schema's en copingstrategieën te benoemen en regisseert 'corrigerende emotionele ervaringen' zodat beide partners de beschadiging die door een schema is omstaan kunnen veranderen.
Deze therapievorm wordt vaak in combinatie gebruikt met 'emotionally focused therapy EFT'.
Bronnen
http://www.schematherapie.nl/client
http://link.springer.com
Disclaimer en copyrights klik hier © De copyrights van de hier weergegeven tekst rusten bij de oorspronkelijke auteur(s). Geen overname tenzij met toestemming van de oorspronkelijke auteur(s). De informatie/foto's werden soms (letterlijk) ontleend aan andere internet/literatuurbronnen of zijn aangepast naar andere internet/literatuurbronnen. Onderaan de informatie vindt u telkens zoveel mogelijk de originele bronnen voorzover ons bekend. Er is geen enkel commercieel, doch louter een informatief en educatief opzet. De seksuologische hulpverleners op deze site zijn hier gratis geplaatst en betalen hiervoor geen vergoeding. Enkel professioneel afgestudeerde seksuologen en seksuologische hulpverleners kunnen opgenomen worden in de databank. Inden er auteursrechterlijke schendingen zijn, zijn die onvrijwillig door onbekendheid/onwetendheid en niet met opzet gebeurd. Mocht u het ongepast vinden dat uw eigen informatie/foto's op deze website worden vermeld of is er geen correcte bronvermelding naar uw informatie, contacteer dan gerardgielen@telenet.be met opgave van de betrokken schending van copyrights. De info zal dan zo snel mogelijk aangepast en/of verwijderd worden.